Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi i rodziną stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk, programów i strategii przyjętych przez władze Milanówka. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Milanówek na lata 2022-2027,
Gminny Program Wspierania Rodziny dla gminy Milanówek na lata 2022–2024,
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej oraz Ochrony Ofiar Przemocy Domowej dla Gminy Milanówek na lata 2024-2030,
Wieloletni rządowy program "Posiłek w szkole i domu" na lata 2024-2028.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Polityki, programy i strategie.
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Milanówek związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców.
Na poziomu wydatków miała wpływ m.in. ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego z 23 maja 2024 r.
Na rosnącą tendencję wpłynęło również przedłużenie kolejnych regulacji wspierających polskie rodziny w postaci dodatku osłonowego niwelującego koszty energii, gazu i żywności, który w 2024 r. charakteryzował się większą kwotą wydatkowaną z budżetu gminy na ten cel niż w roku poprzednim.
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie CUS
Wartość zadań związanych z usługami opiekuńczymi
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Centrum Usług Społecznych w Milanówku wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.
Obecna struktura organizacyjna Centrum Usług Społecznych jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2024 r. CUS wydatkował 14.083.942,13 zł.
Źródłem finansowania zadań realizowanych przez CUS są:
środki własne miasta (ochrona zdrowia, profilaktyka alkoholowa, domy pomocy społecznej, usługi opiekuńcze, dożywianie, dodatki mieszkaniowe, Karta Dużej Rodziny, wspieranie rodziny),
dotacja do zadań własnych (zasiłki stałe, przeciwdziałanie przemocy, wspieranie rodziny, dodatki motywacyjne),
oraz dotacja do zadań zleconych (Korpus Wsparcia Seniora, pomoc dla Ukrainy, refundacja podatku VAT, Rozwój Milanowskich Seniorów oraz zadania z zakresu administracji rządowej: bon energetyczny, świadczenia rodzinne, ubezpieczenie zdrowotne, fundusz alimentacyjny).
W trakcie 2024 r. CUS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach Programu "Posiłek w szkole i w domu", "Pomoc Żywnościowa FEAD" czy „Korpus Wsparcia Seniora”. Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej CUS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak dbanie o rozwój Dziennego Domu oraz Klubu Senior+, działalność Punktu Informacyjno - Konsultacyjnego dla Osób Uzależnionych i Ich Rodzin oraz Punktu Informacyjno–Konsultacyjnego dla ofiar przemocy.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Milanówku w 2024 r. były długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność oraz ubóstwo. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony CUS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Centrum Usług Społecznych wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 198 rodzin, a niepieniężnymi 62 rodziny.
Pracę socjalną świadczono wobec 217 rodzin.
Zasiłek celowy - przyznano łącznie 237 świadczeń.
Zasiłek stały - wypłacono łącznie 78 osobom.
Zasiłek okresowy - przyznano 57 osobom.
Dożywianie - posiłek w szkole przyznano dla 45 dzieci, dwudaniowy obiad dla osób dorosłych przyznano dla 123 osób.
Usługi opiekuńcze - świadczono na rzecz 13 osób.
Usługi sąsiedzkie - uzyskało 5 osób.
Pobyt w Domach Pomocy Społecznej - przebywało 25 mieszkańców Milanówka.
Sprawienie pogrzebu - zorganizowano 2 pogrzeby.
Praca socjalna i Kontrakty socjalne - zawarto 3 kontrakty.
Schronienie - dla 6 osób bezdomnych.
Dodatek mieszkaniowy
Dodatki mieszkaniowe stanowią formę pomocy dla osób, które nie są w stanie pokryć wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania. Wypłata dodatków jest zadaniem własnym gminy.
W 2024 r. wydano 113 decyzji, w tym 9 odmów.
Środki wydane na dodatki mieszkaniowe wyniosły 181.718,90 zł.
Centrum Usług Społecznych w Milanówku w celu realizacji Programu w 2024 r. podjęło współpracę z Polskim Czerwonym Krzyżem Oddział w Grodzisku Mazowieckim (PCK) i Polskim Komitetem Pomocy Społecznej w Warszawie (PKPS). Współpraca ta polegała na dystrybucji pomocy żywnościowej w ramach Programu.
W ramach realizacji tego zadania wydano w 2024 r. łącznie 95 skierowań, w tym 16 dla obywateli Ukrainy.
W dystrybucji żywności przekazywanej przez PCK, Centrum Usług Społecznych współpracowało z Ochotniczą Strażą Pożarną w Milanówku.
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 7 grudnia 2023 r. o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła dodatek osłonowy został ponownie uruchomiony jako wsparcie w pierwszej połowie roku, tj. od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r.
Liczba złożonych wniosków wyniosła 338 sztuk. Pozytywnie rozpatrzonych 302, odmów 36.
Kwota wydatkowana przez gminę na dodatek osłonowy wyniosła 102.971,14 zł. Koszty obsługi wyniosły 2.059,42 zł.
Ustawa z dnia 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego wprowadzała bon energetyczny jako wsparcie przysługujące w drugiej połowie roku, tj. od 1 lipca 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.
Liczba złożonych wniosków na bon energetyczny wyniosła 495. Pozytywnie rozpatrzonych 409, odmów 86.
Kwota wydatkowana przez gminę na bon energetyczny wyniosła 153.539,09 zł. Koszty obsługi wyniosły 4.596,93 zł.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi (SUO) - zrealizowano 148,50 godzin specjalistycznych usług opiekuńczych na kwotę 9.652,50 zł.
Usługi transportowe dla osób ze spektrum autyzmu - Gmina Milanówek udzieliła wsparcia indywidualnego dla 1 osoby dorosłej ze spektrum autyzmu w formie opłaty za usługę transportową dowozu na zajęcia rewalidacyjne organizowane poza miejscem zamieszkania.
Zapewnienie posiłku, to zadanie własne o charakterze obowiązkowym (art. 48 ustawy o pomocy społecznej). Pomoc w tej formie przysługuje osobom, które własnym staraniem nie są w stanie go sobie zapewnić.
W 2024 r. przyznano posiłki 168 osobom w następującym podziale:
ciepły posiłek (obiad) dla dzieci, młodzieży w placówkach szkolnych i przedszkolnych: pomoc przyznano dla 45 dzieci, łączna ilość przyznanych świadczeń wyniosła 3.511, na kwotę 32.515,00 zł; posiłki dla dzieci były realizowane w stołówkach prowadzonych w placówkach oświatowych,
dwudaniowy obiad dla osób dorosłych (starszych, z niepełnosprawnościami, bezrobotnych, bezdomnych) przyznano dla 123 osób dorosłych, tj. 2.090 świadczeń na kwotę 46.976,00 zł; posiłki dla dorosłych były realizowane przez wykonawcę wyłonionego w drodze zamówienia publicznego.
Część świadczeń w formie posiłków realizowana była w ramach Rządowego Programu „Posiłek w szkole i w domu”. Ogólny koszt realizacji tego programu wyniósł 175.891,00 zł, w tym dotacja w wysokości 100.305,00 zł, a środki własne stanowiły kwotę 75.586,00 zł.
Dożywianie prowadzone było przede wszystkim na terenie miasta Milanówka, w programie uczestniczyły wszystkie szkoły gminne. Ogółem posiłki były opłacane dla 12 dzieci w przedszkolach i 33 uczniów w szkołach prowadzonych przez Milanówek.
Dodatkowo pomoc w postaci gorących posiłków wspierane było 26 osób dorosłych, dla których obiady wydawane były przez lokal gastronomiczny „Magiczny Zakątek” oraz „Polski Komitet Pomocy Społecznej”. W ramach programu była również udzielana pomoc dla rodzin w formie zasiłków na zakup żywności.
AKTYWIZACJA ŚRODOWISKA LOKALNEGO, WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI
Centrum Usług Społecznych w Milanówku w 2024 r. kontynuowało realizację zadania polegającego na organizacji środowiska lokalnego w ramach, którego szczególny nacisk położono na: współpracę z organizacjami pozarządowymi w zakresie realizacji zadań statutowych oraz prowadzenie Miejsca Aktywności Lokalnej.
W 2024 r. CUS podpisał porozumienia o współpracy oraz kontynuowało współpracę z organizacjami pozarządowymi działającymi na terenie gminy Milanówek, a także spoza gminy.
wsparcie dla powodzian
We wrześniu 2024 r. Urząd Miasta Milanówka zorganizował kilkudniową zbiórkę darów dla ofiar powodzi w Kłodzku. Mieszkańcy przekazali kilka ton żywności, wody pitnej, środków czystości oraz narzędzi. Z pomocą do Kłodzka wyruszyła grupa ratownicza z OSP Milanówek, wyposażona w niezbędny sprzęt, w tym pięć pomp, które posłużyły do osuszania piwnic m.in. w zalanych budynkach mieszkalnych.
Działania CUS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.
Wykonanie wydatków z Funduszu Pomocy
jednorazowe świadczenie 300,00 zł - dla 10 obywateli Ukrainy na łączną kwotę 3.000 zł,
świadczenie finansowe na zakup posiłków dla dzieci i młodzieży w oparciu o art. 29 i 30 oraz zasiłki celowe na zakup żywności na łączną kwotę 1.210,00 zł,
udzielano również wsparcia informacyjnego dotyczącego możliwości ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności czy status osoby bezrobotnej,
Centrum Usług Społecznych w Milanówku w ramach Programu FEAD Podprogram na rok 2024 wydawało skierowania na żywność dla 16 rodzin,
sprawowano nadzór nad realizacją postanowienia sądu ustanawiającego tymczasowego opiekuna prawnego nad małoletnimi obywatelami Ukrainy - w 2024 r. nadzorem objętych było 5 opiekunów tymczasowych, pod których opieką znajdowało się 6 małoletnich obywateli Ukrainy,
świadczenia rodzinne i pielęgnacyjne na rzecz rodzin z Ukrainy – 303 świadczeń; kwota wypłaconych świadczeń 169.935,06 zł
składka emerytalno-rentowa (opłacane za osoby pobierające świadczenia opiekuńcze) - 36 świadczeń na kwotę 29.603,00 zł,
składka zdrowotna od świadczenia pielęgnacyjnego oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna – 36 świadczeń na kwotę 9.681,00 zł,
świadczenie pieniężne w wysokości 40,00 zł dziennie na osobę za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia - 298.040,00 zł,
zadania oświatowe związane z kształceniem, wychowaniem i opieką.